Σκοπαδικό Πάθος

..
Η απόδοση του συναισθηματικού κόσμου των μορφών,
ιδιαίτερα των έντονων και βίαιων συναισθημάτων,
είναι το γνωστό ως "Σκοπαδικό Πάθος",το οποίο
αποτελεί ένα ακόμη πρωτοποριακό στοιχείο της δημιουργίας
του γλύπτη και αρχιτέκτονα Σκόπα,395-350 π.Χ.,
που θα βρεί την υπέρτατη έκφραση της στο ελληνιστικό μπαρόκ
της μεγάλης ζωφόρου της Περγάμου.
..
Χαρακτηριστικά για το 'πάθος' τους είναι τα κυβικά κεφάλια των αετωμάτων
με τα βαθιά στις κόγχες τους τοποθετημένα μάτια,
το στραμμένο προς τα πάνω βλέμμα
και το μισάνοιχτο στόμα.
Οι γυναικείες μορφές θυμίζουν της "Αμαζόνα" του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού
http://www.mlahanas.de/Greeks/Arts/Amazon.htm
και τη "Μαινάδα" της Δρέσδης.
..
Την τάση του για την κατάκτηση των τριών διαστάσεων του χώρου
έχει ήδη φανερώσει με την "Αμαζόνα" και τους πολεμιστές της "Αμαζονομαχίας",
όμως με την "Μαινάδα" του κάνει ακόμα ένα τολμηρότερο βήμα.
http://arte.observatorio.info/2008/01/menade-danzante-scopas-h-330-ac
..
Το μισόγυμνο στιβαρό γυναικείο σώμα,
η γεροδεμένη αμαζόνα με την έντονη συστροφή του κορμού,
που προβάλλει από το άνοιγμα του κοντού χιτώνα,
απαντά και στις μορφές του ακρωτηρίου του ναού της Αθηνάς Αλέας στην Τεγέα,
θεωρείται η πρωτοτυπία του Σκόπα για την ανάδειξη της κίνησης της μορφής στον τρισδιάστατο καλλιτεχνικό χώρο.
..
Ακόμη εντονότερη συστροφή του κορμού και παρόμοια μισάνοιχτος χιτώνας απαντάται στην "Μαινάδα".
Σε θεία έκσταση,η ακόλουθος του Διονύσου,βαδίζει ορμητικά,έχοντας ρίξει πίσω και σε αντίθετη κατεύθυνση από το σώμα το κεφάλι με τους ανακατωμένους πλοκάμους των μαλλιών.
Στο δεξί χέρι κρατούσε μαχαίρι με το οποίο θα θανάτωνε το άγριο ζώο που ήταν ριγμένο στον αριστερό της ώμο.
Με το πρωτοπόρο έργο αυτό ο Σκόπας πετυχαίνει :
α.να αποδώσει τα ακρότατα όρια του πάθους,αλλά και
β.να εικονίσει την κίνηση της μορφής.
..
Ο Σκόπας εικονίζει το "Ηρω'ι'κό Στοιχείο" :
α.στις έντονα κινούμενες μορφές,και
β.στο πάθος που τις διακατέχει.
Στα έργα του αυτά,μάλλον κινείται στα παραδοσιακά πλαίσια του "Πολυκλείτειου χιασμού των κινήσεων και του συγκρατημένου πάθους",προσθέτοντας ως χαρακτηρίζοντα του στοιχεία :
α.το άνοιγμα των μορφών στο χώρο,και κυρίως με
β.την στροφή του κεφαλιού σε άλλη κατεύθυνση από το σώμα.
http://worldvisitguide.com/oeuvre/photo_ME0000087741.html
..
Μια άλλη πλευρά της τεχνοτροπίας του μαρτυρεί η "προσωποποίηση του Πόθου" που τον εικονίζει μαζί με την Αφροδίτη στη Σαμοθράκη :
α.η έντονη καμπύλη του σώματος,
β.η λεία και μαλακή επιδερμίδα,
(αυτά τα δύο χαρακτηριστικά θυμίζουν σαφώς Πραξιτελική επιρροή),και
γ.το καθαρά Σκοπαδικό στοιχείο,το νοσταλγικό βλέμμα.
..
Αποκορύφωμα της τεχνοτροπίας του Σκόπα είναι η "Επιτύμβια στήλη του Ιλισσού",με παράσταση νεκρού νέου σε ηρω'ι'κή γυμνότητα να ατενίζει έναν άλλο κόσμο από εκείνον στον οποίο κοιτάζει γεμάτος συγκρατημένο πόνο ο γέρος πατέρας του και ο αποκαμωμένος από τη θλίψη μικρός δούλος του,οι οποίοι παρίστανται δίπλα του,αλλά συγχρόνως βρίσκονται τόσο αμετάκλητα μακριά του.
..
http://en.wikipedia.org/wiki/Scopas
..