Αρχαιο-ελληνικοί τρόποι

..
Στη μουσική θεωρία ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί σε μία ποικιλία περισσότερο ή λιγότερο συσχετιζόμενων εννοιών.
Ο τρόπος καθοδηγεί συγκεκριμένες πτυχές της μελωδικής θύμησης.
..
Η έννοια του ποικίλει από αυστηρά καθορισμένες κλίμακες των οποίων η ταυτότητα πηγάζει από τη διαστηματική τους διαδοχή,έως ασαφώς σχεδιασμένα μελωδικά μορφώματα και αστερισμούς μοτιβιστικών μελισμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάσεις για τις αυτοσχεδιαζόμενες ή γραπτές συνθέσεις.
..
Οι αρχαιοελληνικοί τρόποι ήταν μία σειρά από ΕΠΤΑΦΘΟΓΓΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ.
Πυρήνας ωστόσο του συστήματος ήταν το ΤΕΤΡΑΧΟΡΔΟ.
Εκτός από την περίοδο της όψιμης Αρχαιότητας,οι φθόγγοι διατάσσονταν πάντα σε κατιούσα διαδοχή και το βασικό τετράχορδο περιλάμβανε δύο τόνους και ένα ημιτόνιο :π.χ.μι-ρε-ντο-σι.
..
Δύο τέτοια τετράχορδα,που χωρίζονταν μεταξύ τους από ένα διάστημα ημιτονίου,σχημάτιζαν το ΔΩΡΙΚΟ ΤΡΟΠΟ : μι-ρε-ντο-σι λα-σολ-φα-μι.
Ο Δωρικός τρόπος εκλαμβανόταν ως βάση για την οικοδόμηση ενός ευρύτερου συστήματος.
..
ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΤΕΤΡΑΧΟΡΔΑ :
Η έκταση του ΜΙΑΣ ΟΚΤΑΒΑΣ,επεκτεινόταν με την προσθήκη ενός τρίτου τετράχορδου,λα-
σολ-φα-μι,ψηλότερα και ενός τετράχορδου,μι-ρε-ντο-σι,χαμηλότερα.
..
ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΤΕΤΡΑΧΟΡΔΑ :
Αντίθετα προς τα δύο εσωτερικά τετράχορδα,τα οποία χωρίζονταν από διάστημα τόνου,κάθε εξωτερικό τετράχορδο συνδεόταν με το γειτονικό του εσωτερικό με ένα κοινό φθόγγο :
__________..........................................._________
λα-σολ-φα-μι-ρε-ντο-σι λα-σολ-φα-μι-ρε-ντο-σι
......................____________________.................
Επειδή ο συνδυασμός των τεσσάρων τετράχορδων έδινε μία έκταση από δύο οκτάβες πλην έναν τόνο,οι θεωρητικοί προσέθεσαν ένα βαθύ ΛΑ και δημιούργησαν το ΜΕΙΖΩΝ ΤΕΛΕΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ,ένα διατονικό σύστημα με έκταση δύο οκτάβες.
..
Το σύστημα αναλύθηκε ως αποτελούμενο από επτά επικαλυπτόμενες κλίμακες,τις ΑΡΜΟΝΙΕΣ,που χαρακτηρίζονται από τη θέση των ημιτονίων τους.
..
Οι Αρμονίες ήταν οι εξής (τα ημιτόνια παριστάνονται με την έλλειψη διαστήματος ανάμεσα στα γράμματα) :
ΥΠΟΔΩΡΙΚΗ : λα-σολ-φα μι-ρε-ντο σι-λα
ΥΠΟΦΡΥΓΙΚΗ : σολ-φα μι-ρε-ντο σι-λα-σολ
ΥΠΟΛΥΔΙΚΗ : φα μι-ρε-ντο σι-λα-σολ-φα
ΔΩΡΙΚΗ :μι-ρε-ντο σι-λα-σολ-φα μι
ΦΡΥΓΙΚΗ : ρε-ντο σι-λα-σολ-φα μι-ρε
ΛΥΔΙΚΗ : ντο σι-λα-σολ-φα μι-ρε-ντο
ΜΙΞΟΛΥΔΙΚΗ : σι-λα-σολ-φα μι-ρε-ντο σι
..
Αν και οι ονομασίες των αρμονιών ταυτιζόταν με εκείνες των τρόπων,οι αρμονίες ήταν ωστόσο οι προβολές των τροπικών προτύπων στο πιο εκτεταμένο μείζον τέλειο σύστημα.
..
Στην κιθάρα ή τη λύρα,τα δύο βασικά νυκτά έγχορδα της Αρχαιότητας,οι τόνοι-τρόποι παράγονταν είτε με τη χρήση του βασικού κουρδίσματος,είτε με όξυνση ή βάθυνση μιας ή περισσότερων χορδών κατά ένα ημιτόνιο.
..
Η ελληνική θεωρία διέκρινε τρία διαφορετικά γένη τετράχορδων από τα οποία προέκυπτε μία συμπληρωματική ποικιλία τρόπων :
το διατονικό,
το χρωματικό και
το εναρμόνιο γένος.
..
Εξέχουσα στην αρχαιοελληνική μουσική ήταν επίσης η αντίληψη του ΗΘΟΥΣ,
με βάση την οποία προσδίδονταν ιδιαίτερα ΗΘΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ στους διάφορους τρόπους.
..